Pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy
Pole elektromagnetyczne jest jednym z czynników fizycznych stanowiska i środowiska pracy. Rozwój techniki sprawił, że człowiek otoczony jest przez urządzenia elektryczne i elektroniczne, które na potrzeby swojego funkcjonowania (lub w jego efekcie) wytwarzają pole elektromagnetyczne. Aby nie narażać nadmiernie pracowników na jego działanie niezbędne są pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy.
Źródła PEM w pomieszczeniach biurowych
W pomieszczeniach biurowych, najczęściej spotykanymi emiterami pola elektromagnetycznego są przede wszystkim komputery, monitory, zasilacze, urządzenia telefonii komórkowej, mikrofalówki, a także te, wykorzystujące technologię bluetooth i/lub wifi, czyli między innymi routery, a także bezprzewodowe urządzenia peryferyjne typu drukarki, skanery, klawiatury oraz myszki. Co więcej, źródłem PEM jest także sama instalacja elektryczna i źródła oświetlenia.
Przyjmuje się, że PEM powstałe wskutek pracy typowych urządzeń biurowych (prawidłowo eksploatowanych) jest bezpieczne dla człowieka. Niemniej jednak w przypadkach szczególnych zaleca się rutynowe pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy. Zalicza się do nich między innymi sąsiedztwo stanowiska pracy z instalacjami wielkoprądowymi lub rozdzielnią elektroenergetyczną, antenami radiowymi czy serwerowniami.
Parametry PEM
Do podstawowych parametrów pola elektromagnetycznego zalicza się:
- natężenie składowej elektrycznej, E [V/m],
- natężenie składowej magnetycznej, H [A/m] (wymiennie: indukcja magnetyczna, B [T]),
- częstotliwość PEM, f [Hz],
- sposób zmienności PEM w czasie (modulacja lub widmo częstotliwości).
PEM jest jak widać zjawiskiem złożonym. W związku z tym, aby pomiary pola elektromagnetycznego były przeprowadzone w sposób, umożliwiający uzyskanie wyników, wiarygodnych i miarodajnych względem poziomów prawnie dopuszczalnych, powinny zostać przeprowadzone przez akredytowane laboratorium.
Sposoby pomiaru PEM
Pomiary pola elektromagnetycznego w środowisku pracy, występującym w pomieszczeniach biurowych wykonuje się w miejscu gdzie przebywają pracownicy. Oczywiście pomiary te wykonywane są bez ich obecności, przy najbardziej niekorzystnej konfiguracji, znajdujących się w biurze urządzeń, tzn. w momencie ich jednoczesnej pracy. Pomiary wykonywane są przy użyciu odpowiedniego miernika. Norma PN-T-06580-3:2002 zaleca, aby sprzęt ten umożliwiał co najmniej pomiar wartości skutecznej (RMS) i posiadał płaską charakterystykę częstotliwościową czułości w paśmie pomiarowym. Co więcej, miernik taki powinien posiadać odpowiednią dla spodziewanej częstotliwości PEM sondę izotropową (trójosiową, wszechkierunkową lub doókolną). Dzięki temu uzyskany wynik nie jest zależny od ustawienia miernika względem kierunku padania fali.